İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI
4857 sayılı İş Kanunu’nun 19., 21. ve 25. maddelerinde işverenin işçinin iş akdinin fesih edilme ve işe iade halleri incelenmiştir. Böylece kanun kapsamında işverenini neden göstermeksizin sınırsız şekilde iş akdini feshetme kararı sınırlandırılarak işçiye iş güvencesi sağlanmaya çalışılmaktadır. İş güvencesi tazminatı, işe başlatmama tazminatı olarak da bilinmektedir. Kapsam olarak iş sözleşmesi feshedilen işçinin, işe iade davası neticesinde işe başlatılmaması halinde işverenin ödeyeceği tazminatı ifade etmektedir.
İş Güvencesi
- İş güvencesi temelde mevcut işin korunması ve kaybedilen işin zayiatının asgari düzeye indirilmesi işlevlerine odaklanmaktadır.
- İş aksi feshedilen işçinin yaşayacağı ücret ve geçim kaynağı yoksunluğunun önlenmesidir.
- İş güvencesiyle sebep göstermeden sınır tanımayacak şekilde yapılan iş akdi fesihlerinin engellenmesi
- İş güvencesiyle işini kaybetmiş çalışanın zararı azaltılmaya çalışılır
İş Sözleşmesi Feshinde Şekil Şartları
İş Kanunu madde 19’a göre her işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek mecburiyetindedir.
İş feshi bildirimini şekil şartlarına uygun yapmayan ya da feshetme nedenini net belirtmeyen işveren, işçinin açacağı davada bunu ispat yükümlülüğündedir.
İşe İade Kararı ve İş Güvencesi Tazminat Kapsamı
Dava neticesinde işe iade kararı verilen işçinin işe başlatılmaması halinde işveren işçiye tazminat ödemek zorundadır. İş Kanunu madde 21’de bu durum şöyle ifade edilmiştir;
İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az 4 aylık ve en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
İş Güvencesi Tazminatından Yararlanma Şartları
Çalışanın iş güvencesi tazminatından faydalanabilmesi için aşağıdaki koşulların tümünün geçerli olması gerekmektedir:
- İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılması gerekir
- Faydalanan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile bu işyerinde çalışan işçi olması
- Çalışanın işyerinde asgari 6 aylık kıdem geçmişinin olması gerekir
- İşletmenin bütününü sevk eden ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekili olmaması gerekir.
Turgut KONYAR
İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Uzmanı